Gilbert de Bontridderprijs 2020-2021

Uitreiking:       donderdag 8 juli 2021
Locatie:           Groot Auditorium, Arets Gebouw Herdenkingsplein 12, Maastricht
Opleiding:       Autonome Beeldende Kunst

De Gilbert De Bontridder Prijs wordt toegekend aan een afgestudeerde student Autonome Beeldende Kunst aan het Maastricht Institute of Arts, die naar het oordeel van de jury aan de hier volgende criteria voldoet:

• De student toont in haar of zijn werk een duidelijke visie over de functie van de kunst;
• Er dient sprake te zijn van vernieuwende ideeën op het terrein van de beeldende kunst in brede samenhang met onderzoek en theorie;
• Gedrevenheid en werklust dienen ten grondslag te liggen aan een duidelijke visie op het eigen werk;
• Er is sprake van belangstelling voor het werk van andere kunstenaars, of binnen de context van het eigen werk, of refererend aan dialoog binnen de kunsttheorie. Dit kan naar het oordeel van de jury als onderscheidend gelden voor het toekennen van de prijs.

Het wordt als vanzelfsprekend gezien dat het werk dient te beantwoorden aan de regels van het eindexamenprogramma.

De juryleden bepalen op eigen merites wie de rol van voorzitter op zich neemt. Er wordt een juryrapport voorgelegd met een toelichting voor de keuze van de winnaar op basis van de bevindingen van de jury. Het juryrapport wordt voorgelezen tijdens de uitreiking van de prijs op donderdag 8 juli 2021, tijdens de diploma-uitreiking, in het bijzijn van representatie van het bestuur van de Gilbert de Bontridderprijs.

De jury 2020-2021 bestond uit:

• Annelies Thoelen (voorzitter): curator Z33, Huis voor Actuele Kunst, Design en Architectuur, Hasselt, docent productdesign LUCA School of Arts, Gent;
• Michiel Ubels: filmproducent, regisseur, musicus met een achtergrond in beeldende kunsten en grafisch ontwerpen (Alumnus), Eindhoven o.a. Beste Korte Documentaire;
• Rik Meijers: beeldend kunstenaar (Alumnus, Jan van Eyck Academie), Maastricht en vertegenwoordigd in collecties in binnen- en buitenland, Prix de Rome, Wolvecamp Prijs.

Secretaris: Edwin Jacobs, directeur en voorzitter Gilbert de Bontridderprijs.

Gilbert de Bontridderprijs 2020

Quinny Zeljak

Wikileaks en de Arabische Lente waren nog maar het begin; meer en meer zullen er technologische ontwikkelingen zijn achter veranderingen in de maatschappij, politiek, het bedrijfsleven, onderwijs, kunst en cultuur, en wetenschap. De impact is enorm: hoe we communiceren, contact maken op het werk, leren, kortom ons leven lèven. We zijn eraan gewoongeraakt, maar is de opgaaf niet het een en ander te herijken? We hebben disruptieve situaties nodig, aangereikt door kunstenaars en wetenschappers in een snel gecompliceerder wordende hybride wereld. Het breien van een computervenster gevuld met digitale beelden zo om te zetten dat deze gekleefd op je lijf rond te dragen zijn, is warm ontwrichtend, tongue-in-cheek, a coup of concept.

De Gilbert de Bontridder prijs 2020 gaat naar Quinny Zeljak voor haar in het leven geroepen collectie breisels die letterlijk uit de beeldende kunsten treden en de ogen op steeltjes zet. Alles is tot in details afgewerkt en precies afgestemd zoals een modeontwerper zijn designs op afstemt in één couture, kleur en composities bieden een hoogwaardige esthetische beleving. Zonder uitleggerig te willen zijn, wordt een spannend verhaal verteld dat nog veel verder valt uit te diepen en deuren opent naar een beeldende wereld met nog veel meer mogelijkheden.

Quinny Zeljak treedt naar voren als een beeldend kunstenaar die niet van één specifiek scenario is, of een stijl, maar juist verklaart dat de beeldende kunsten divers zijn, open staan voor innovatie, helemaal in het voordeel van het systeem van de kunsten, en in die van het kunstonderwijs. Hier geschoold en reeds een jaar middenin de beeldende kunstpraktijk, geeft ze aan dat ze zich gemakkelijk door de disciplines beweegt en met evenveel energie aan het breien slaat. Zo leert de kijker meer over de opties die in de beeldende kunst uit te proberen zijn. En leert de kijker ook meer over zichzelf en de manier waarop zij of hij beeldende kunst waarneemt.

Via breien de receptie van de beeldende kunst en technologie aangaan en een verzameling weten te presenteren die het midden houdt tussen schilderijen en mode, huisvlijt en beeld, evocatie en educatie, biedt die disruptieve blik die werkt. Niet direct vernieuwend is deze artistieke inzet, wel veranderend en is de verwachting dat deze nog verder doorwerkt.

Langzaam keert het tij. In het uiterst prille oeuvre van Quinny Zeljak is de stap in het kunstenaarschap een duidelijke: 2021 biedt reeds verdieping ten aanzien van de afstudeerproductie van 2020. Dit wekt de nodige nieuwsgierigheid op en de verwachtingen zijn gespannen naar de ontwikkelingen van deze jonge beeldend kunstenaar. De opties die zij blootlegt via breien en haken het spel met de dominante van de digitale boodschap en technology doordrongen communicatie uit te kleden, lijkt de boodschap te zijn: we hebben zachtheid nodig. Maar wel inclusiever, diverser, breder, gelaagder en vooral: bewegelijker. 

Gilbert de Bontridderprijs 2021

Beatrice Pittman

Give me the Now, schreef Rudolph Zwirner in 2019, en doelt daarmee op de essentie van zijn langlopende carrière als kunsthandelaar met o.a. in 1967 de oprichting van Art Cologne: dat de Post-Tweede-Wereldoorlog-kunstwereld het van de actualiteit moet hebben. Is de actualiteit er niet, of sterker gezegd: komt deze er niet, dan brokkelt de wereld van kunstenaars en de hedendaagse beeldende kunst af.

De toekenning van de Gilbert de Bontridderprijs 2021 gaat naar Beatrice Pittman. Met haar beeldende kunstprojecten snijdt zij een actualiteit aan met behulp van aan haar zelf opgedragen noodzaak gekomen door de Covid-pandemie. The Now voor Beatrice Pittman is een beeldende kunst die haar als de schepper niet honoreert of bediscussieert maar laat verdwijnen. 

De kern van het werk van Beatrice Pittman is dat zij subtiel werkt naar een systeemverschuiving, waarbij zij het klassieke thema in de beeldende kunsten van de natuur geheel op eigen waardes terugbrengt. Geïnspireerd door wandelen en weven is een langlopend onderzoek ontstaan, dat de werelden van wandelen en weven verenigd. Het repetitieve van beide handelingen brengt zij in fases samen en de kunstenaar zelf gaat daarbij op de schop. Herijking van de positie van de kunstenaar wordt afdoende mede-onderwerp van het scheppende werk. Het eindresultaat legt een nieuwe opgave op, die van eliminatie. Niet op een violente manier, maar zacht, warm en ‘o-zo’ met veel focus.

Het meest prikkelende in de beeldende kunst van Beatrice Pittman is dat zij dit weet te bereiken via textiel. Eigen weefsels worden in het landschap achtergelaten en onderdeel van een nieuw procedé van maken met de natuur in de hoofdrol. En wikkelt zich een ontstaansvorm af die de kunstenaar filmt. Op deze wijze wordt het verhaal vertelt van de kunstenaar die verdwijnt, en de loop dicht tussen natuur en textiel. Het kunstenaarschap als een traject dat inzichten biedt, hoe nieuwe procedures kunnen worden gevolgd op basis van nieuwe ontstaansvormen.

Hebben we nu behoefte aan een dergelijke propositie, daar waar mens de natuur weer waardeert om wat ze is en niet om wat ze te bieden heeft, mineralen bijvoorbeeld of een mooi uitzicht voor een foto of schilderij? Het is uitermate zinnenprikkelend dat textiel en textiele werkvormen hier een voortrekkersrol in lijken te nemen.

Beatrice Pittman heeft de potentie door te groeien en een geheel eigen en authentieke kunstenaarspraktijk op te bouwen. Haar beeldende kunst is er tevens één gestuurd door grote nederigheid. Men kan niet anders dan op die wijze de natuur tegemoet treden. De post-pandemie is niet terug naar normaal, wat onmogelijk is. Veel actuele vraagstukken draaien hier om en vormt de kern van een waarachtige denk-redenering in tegenstelling tot veel hedendaags afstudeerwerk in de beeldende kunsten.